De Westeinderplassen liggen in de gemeente Aalsmeer, bekend van de bollenteelt. Als gevolg van zeer voedselrijk (eutroof) water, door de grote hoeveelheden fosfaten en nitraten, is er een groot gebrek aan waterplanten ontstaan. Dit heeft tot een slechte kwaliteit van de vispopulatie geleid. Bovendien voldoet de waterkwaliteit niet aan de KRW doelstellingen.
Het eiland Reigersbos is onderdeel van de Westeinderplassen. Langs de zuidoever van dit eiland is een vooroever aangelegd om de waterkwaliteit van het plassengebied te verbeteren. De vooroever bestaat uit een beschermende dam, die het mogelijk maakt dat tussen deze aangelegde dam en het bestaande eiland een ‘verondieping’ plaats kan vinden. Dit betekent dat de plas meer variatie in diepte krijgt, waardoor een betere leef- en groeiomgeving ontstaat voor diverse flora en fauna. Om deze betere leef- en groei omgeving te stimuleren, is het aangebrachte baggerslib onder een talud aangebracht en wordt deze gefixeerd met een zinkstuk van jute en rijshout. Op dit zinkstuk zijn divers matten met verschillende oever en ondergedoken waterplanten geplaatst. Dit om de groei van nieuwe flora te stimuleren.
Variaties in diepte die ontstaan bij lokaal verdiepen en verondiepen kennen vele voordelen. In de diepere delen zullen algen en zwevend stof bezinken wat bijdraagt aan een beter lichtklimaat in het meer. Door het bezinken van slib in diepe delen zal er op andere locaties minder slib afgezet worden. Dit zorgt voor meer variatie in substraat, gunstig voor de biodiversiteit. Bovendien is er veel golfwerking in de Westeinderplassen. in de diepere delen komt er minder golfenergie vrij, dit kan gunstig zijn voor meerdere organismen, ook voor visoverwintering. Met de aanleg van de vooroever wordt een luwte gecreëerd door de aanleg van een beschermende constructie: het zogenoemde landstuk, van circa 340 meter. Dit wordt opgebouwd uit wiepen (bundels wilgenhout) die kruislings worden gestapeld en met natuurlijk touw aan elkaar worden geknoopt tot een raster. Dit raster wordt vervolgens gevuld met lokaal gewonnen baggerspecie.
Bij de realisatie van de vooroever is aandacht besteed aan duurzaamheid. Voor het maken van het landstuk worden alleen natuurlijke materialen gebruikt (wilgenhout, sisaltouw, maisdoek) en is verder geen sprake van afval en stroomafwaarts transport. Tevens wordt aanvulgrond uit de omgeving gebruikt, waardoor beperkt transport plaatsvindt en het brandstofgebruik en de CO2-uitstoot minimaal zijn. Daar waar brandstof wordt gebruikt betreft dit 100% biobrandstof. Dit resulteert in een totale reductie van 89% CO2 uitstoot. De levensduur van de natuurlijke legakkers in zoetwater is zo’n 40 tot 50 jaar. Het gebruik van wilgen voor de legakkers bespaart 77% CO2 uitstoot ten opzichte van de conventionele geotubes. Met een oppervlakte van 3.300 m2 houdt de legakker in de plassen 257,6 ton CO2 vast. Per saldo is het project Westeinderplassen CO2-negatief, en is deze voldoende om de bouw van een woonwijk mee te kunnen compenseren.
- Opdrachtgever Hoogheemraadschap van Rijnland
- Opdrachtnemer Van Aalsburg B.V.
- Ontwerp Van Aalsburg B.V.
Bron: Van Aalsburg B.V.
Fotografie: Paul Poels Fotografie
Projectfoto’s zijn door de inzenders ter beschikking gesteld voor de communicatie over het boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’, inzendingen Prof. dr. ir. J.F. Agemaprijs en mogen niet zonder toestemming door derden worden gebruikt.
Over Prof. dr. J.F. Agemaprijs
Dit waterbouwkundige werk is één van de inzendingen voor de Prof. dr. J.F. Agemaprijs 2021. De prijs wordt iedere vijf jaar uitgereikt aan gebouwde waterbouwkundige werken die voor een aanzienlijk deel zijn ontworpen door een Nederlandse ontwerper en / of gerealiseerd door een Nederlandse aannemer. De aangemelde werken zijn door een jury beoordeeld op de het innovatieve karakter van het ontwerp, en de mate van integratie van ontwerp en samenwerking. Ook het integrale karakter, dat wil zeggen de wijze waarop (sociale) duurzaamheid & circulariteit, landschap, natuur, cultuur, omgeving en economie (social return) in ontwerp en uitvoering zijn gecombineerd om tot een optimale oplossing te komen, speelde een belangrijke rol bij de beoordeling.
Bouwen aan de toekomst van de Delta
In het boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’ staan alle inzendingen voor de Prof. dr.ir. J.F. Agemaprijs 2021 gebundeld uitgegeven. Wilt u in aanmerking komen voor het boek? Meld u dan aan voor de Nieuwsbrief van de Vereniging van Waterbouwers via info@waterbouwers.nl. Onder de aanmeldingen worden enkele exemplaren verloot.
Copyright ©2021
Deze publicatie is gemaakt in opdracht van en in samenwerking met de Stichting Waterbouwdag.
Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door:
Hollandia Services, Volker, KIVI, Van den Biggelaar Grond- en waterbouwer BV, GMB Waterveiligheid & Constructies, Van Oord Dredging and Marine Contractors, Boskalis Nederland, Royal HaskoningDHV, Witteveen+Bos, Mobilis, Deltares, Dura Vermeer, Smals Dredging BV, Jan de Nul NV, Vereniging van Waterbouwers, Havenbedrijf Rotterdam NV, Martens en Van Oord, Arcadis, Rijkwaterstaat Utrecht.
Foto cover boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’: John Gundlach – Flying Holland