Nabij het dorpje Laggan in de Schotse Hooglanden, loopt het Caledonian Canal. Dit kanaal is gedeeltelijk verstopt geraakt door grote hoeveelheden zand en gravel. Deze sedimenten zijn afkomstig van een steile bergbeek, die via de Laggan Spout direct uitmondt in het kanaal. De bestaande sedimentvanger op deze plek wordt bij grote afvoeren overspoeld zodat significante hoeveelheden sediment alsnog in het kanaal terecht komen.
In dit lastig te bereiken deel van het Caledonian Canal is al zeker 10 jaar niet meer gebaggerd. De watergang ter plekke van de Laggan Spout is dicht geslibd. Hierdoor komt op deze drukke recreatieve vaarroute het vaarverkeer steeds vaker in de problemen. Normaliter zouden kranen worden ingezet om het sediment op te baggeren en vervolgens naar een ‘landfill’ af te voeren. Dit is op deze locatie echter te complex, kostbaar en ingrijpend voor de omgeving. Onderzoek wees uit dat 12.500 m3 overvloedig sediment hoe dan ook verwijderd moest worden. Na locatie bezoeken en gesprekken met de opdrachtgever en stakeholders uit het gebied, zoals de boeren uit de omgeving, werd een volledig circulair concept uitgewerkt.
Bij de Loch Lochy-sluis is een kleine, flexibele snijkopzuiger in het kanaal gehesen die dit deel van het kanaal uit baggert. MacKenzie Construction heeft vervolgens een tijdelijke ontwateringslocatie gecreëerd op aangrenzende landbouwgrond. Op deze locatie is een scheidingsinstallatie geplaatst en ruimte gecreëerd voor de tijdelijke opslag van het ontwaterde en opgevangen sediment. De snijkopzuiger pompt het sediment uit het kanaal, met behulp van een 400 meter lange HDPE-leiding, in deze scheidingsinstallatie. Hierin worden grote stenen gescheiden van het kleine organische materiaal en wordt de resterende sedimentstroom naar twee getrapte depots geleid. In het hoger gelegen depot wordt middels de zwaartekracht het zand gescheiden van het slib dat na voldoende verblijftijd terecht komt in een lager gelegen depot.
Uiteindelijk wordt het opgebaggerde sediment (wettelijk bestempeld als ‘afval’) voor 100% herbruikbaar gemaakt door deze te scheiden in verschillende grondstoffen: grote stenen, grind, fijn organische stof (compost), zand en slib.
De grote stenen worden afgenomen door een lokaal tuinbouwbedrijf. Het grind wordt gebruikt om schanskorven (“gabbion walls”) langs de dijk van het Caledonisch Kanaal te repareren of te bouwen. Het grove zand wordt hergebruikt in regionale civiele projecten of (wegen)bouwwerken. Het fijne zand/slib wordt gebruikt om de lagere delen van de bestaande landbouwgronden op te hogen, waarmee de grond na (overmatige) regenval sneller droogt. De resterende compost wordt vermengd met slib en gebruikt als meststof voor akkerland in de buurt.
- Opdrachtgever: Scottish Canals
- Opdrachtnemer:Royal Smals
- Ontwerp: Royal Smals i.s.m. Suricates (University of Strathclyde), Mackenzie Construction Glasgow, RJT Excavations Jedburgh
Foto’s: Hilbert Smedes (Royal Smals) Projectfoto’s zijn door de inzenders ter beschikking gesteld voor de communicatie over het boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’, inzendingen Prof. dr. ir. J.F. Agemaprijs en mogen niet zonder toestemming door derden worden gebruikt.
Over Prof. dr. J.F. Agemaprijs
Dit waterbouwkundige werk is één van de inzendingen voor de Prof. dr. J.F. Agemaprijs 2021. De prijs wordt iedere vijf jaar uitgereikt aan gebouwde waterbouwkundige werken die voor een aanzienlijk deel zijn ontworpen door een Nederlandse ontwerper en / of gerealiseerd door een Nederlandse aannemer. De aangemelde werken zijn door een jury beoordeeld op de het innovatieve karakter van het ontwerp, en de mate van integratie van ontwerp en samenwerking. Ook het integrale karakter, dat wil zeggen de wijze waarop (sociale) duurzaamheid & circulariteit, landschap, natuur, cultuur, omgeving en economie (social return) in ontwerp en uitvoering zijn gecombineerd om tot een optimale oplossing te komen, speelde een belangrijke rol bij de beoordeling.
Bouwen aan de toekomst van de Delta
In het boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’ staan alle inzendingen voor de Prof. dr.ir. J.F. Agemaprijs 2021 gebundeld uitgegeven. Wilt u in aanmerking komen voor het boek? Meld u dan aan voor de Nieuwsbrief van de Vereniging van Waterbouwers via info@waterbouwers.nl. Onder de aanmeldingen worden enkele exemplaren verloot.
Copyright ©2021
Deze publicatie is gemaakt in opdracht van en in samenwerking met de Stichting Waterbouwdag.
Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door:
Hollandia Services, Volker, KIVI, Van den Biggelaar Grond- en waterbouwer BV, GMB Waterveiligheid & Constructies, Van Oord Dredging and Marine Contractors, Boskalis Nederland, Royal HaskoningDHV, Witteveen+Bos, Mobilis, Deltares, Dura Vermeer, Smals Dredging BV, Jan de Nul NV, Vereniging van Waterbouwers, Havenbedrijf Rotterdam NV, Martens en Van Oord, Arcadis, Rijkwaterstaat Utrecht.
Foto cover boek ‘Bouwen aan de toekomst van de Delta’: John Gundlach – Flying Holland