Femke Zevenbergen deelt inzichten en roept op tot actie

Op maandag 4 maart jl. nam Femke Zevenbergen, voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers, deel aan het Congres Kennisprogramma Zeespiegelstijging, een initiatief gestart door de minister van Infrastructuur en Waterstaat en de Deltacommissaris in 2019 en dat loopt tot 2026. “De opluchting die in de media overheerst over dat we 2 en 5 meter zeespiegelstijging aankunnen, staat in schril contrast met de sfeer van urgentie in de zaal zelf.”

Op maandag 4 maart jl. nam Femke Zevenbergen, voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers, deel aan het Congres Kennisprogramma Zeespiegelstijging, een initiatief gestart door de minister van Infrastructuur en Waterstaat en de Deltacommissaris in 2019 en dat loopt tot 2026. “De opluchting die in de media overheerst over dat we 2 en 5 meter zeespiegelstijging aankunnen, staat in schril contrast met de sfeer van urgentie in de zaal zelf.”

Ramp in slow motion

Ze vergeleek de gevolgen van klimaatverandering met een ramp in slow motion die zich langzaam voltrekt, waarbij ze opmerkte dat de urgentie om actie te ondernemen vaak lijkt te ontbreken “Vergelijkingen met de Deltawerken en Ruimte voor de Rivier programma’s zijn snel gemaakt maar om daarvoor genoeg urgentie te krijgen waren helaas de watersnoodramp en recentere overstromingen nodig. De klimaatverandering en de benodigde klimaatadaptatie is een ramp van een grotere omvang, alleen voltrekt deze zich in slow motion waardoor de urgentie lijkt te ontbreken en het gevaar dreigt van onderschatting.”

Verschillende denkrichtingen

Tijdens het congres gaven Jaap Slootmaker, Directeur-generaal Water & Bodem, en de nieuwe deltacommissaris Co Verdaas, de aftrap voor de bijeenkomst. Vervolgens lichtten Annemiek Roeling van het ministerie I&W en Jos van Alphen, adviseur strategie en kennis in de staf van de deltacommissaris, het Kennisprogramma Zeespiegelstijging toe. Daarna werden verschillende scenario's gepresenteerd, waaronder 'beschermen', 'meebewegen' en 'zeewaarts', om Nederland veilig te houden bij stijgende zeespiegel. ‘Beschermen’ bouwt voort op deels al bekende maatregelen zoals het verhogen van dijken en het wegpompen van overtollig water. ‘Meebewegen’ kijkt naar aangepast landgebruik of bebouwing om water meer ruimte te geven. En de denkrichting ‘zeewaarts’ benut ruimte op zee om toekomstige knelpunten op te lossen, zoals bij hoogwater in rivieren. Alle de drie opties zijn voornamelijk technisch onderzocht waaruit de conclusie volgde dat we met deze maatregelen in de verre toekomst zelfs een zeespiegelstijging tot vijf meter aan moeten kunnen. Dat zal wel veel geld kosten, volgens eerste grove schatting zo’n 200 miljard euro in 200 jaar. Zevenbergen benadrukt dat deze maatregelen veel tijd, middelen en ruimte zullen vergen.

Richtingevende keuzes

Zevenbergen dringt aan op het maken van richtinggevende keuzes samen met andere sectoren (natuur, woningbouw, landbouw en recreatie). Haar pleidooi is, laten we;

• starten met de realisatie van “no regret”maatregelen (maatregelen die in alle scenario’s nodig zijn);
• proefondervindelijk en adaptief bouwen zodat we niet alleen theoretisch leren maar in en met de natuur;
• met de verbouwing van Nederland beginnen voordat de vraag in de wereld naar oplossingen een hoogtepunt bereikt;
• de maakbaarheid en (logisitieke) uitvoerbaarheid van de (combinatie van) scenario’s onderzoeken.

Zevenbergen benadrukt dat de uitvoering van deze plannen veel tijd zal vergen, zoals ook het geval was bij de realisatie van de Deltawerken. “Het is daarom verstandig om nu al ruimte te reserveren voor toekomstige uitdagingen en waterbouwers te betrekken bij het maken van plannen. Waterbouwers zijn dé uitvoerders van projecten, zowel langs de rivieren als aan de kust. Geen land zonder waterbouwers."

Meer informatie: Programma Zeespiegelstijging