Uniform overheidsbeleid voor verduurzaming waterbouw
Waterbouwers streven continu naar verduurzaming en mogelijkheden tot uitstootreductie en vergroening van de waterbouwvloot. Om ambities te realiseren biedt de Vereniging van Waterbouwers het Kabinet en de Tweede Kamer handreikingen aan om hier concreet invulling aan te kunnen geven. Zo pleit de vereniging voor één uniform lange termijn transitiepad vanuit de overheid in overleg met markt en opdrachtgevers, beloning van duurzaamheid in een realistisch tijdpad, voldoende passende infrastructuur en voldoende financiële middelen.
Klimaatmitigatie en klimaatadaptatie
We zitten momenteel in een transitiefase om te komen tot een toekomstbestendige wereld waarin leven in de Nederlandse delta mogelijk blijft. Klimaatveranderingen (stijgende zeespiegelstijging en hogere en lagere waterniveaus in rivieren, toenemende droogte en bodemdaling) zijn daarbij alles bepalend. Water staat daarbij centraal. Adaptieve maatregelen vragen om een uniforme lange termijn visie, centrale aansturing en durf. Durf om beheersbare ingecalculeerde risico’s te nemen en daarmee oplossingen te vinden voor de uitdagingen waar we voor staan. Dagelijks zetten waterbouwers zich in voor waterveiligheid, waterkwaliteit, watersystemen en waterinfrastructuur. Daarmee is de waterbouwsector voorwaardelijk voor de Nederlandse economie, welvaart en leefbaarheid. Politiek en waterbouwers kunnen met de volgende handreikingen nog meer de krachten bundelen en zorgen voor zowel klimaatmitigatie op korte en klimaatadaptatie op lange termijn.
1. Zorg voor één uniform overheidsbeleid
De vele verschillende en vaak niet op elkaar afgestemde initiatieven (GDZBH, Schone Lucht Akkoord, EU Green Deal etc.) op het gebied van duurzaamheid door de overheid zorgen voor onsamenhangend beleid (o.a. verschillende tijdspaden voor dezelfde doelstellingen) en niet voor een lange termijn transitieperspectief. Dit is noodzakelijk voor investeringszekerheid en – capaciteit.
Oplossing: Stel in overleg met de markt en opdrachtgevers één uniform lange termijn transitiepad vast, gebaseerd op internationale afspraken en zorg dat zowel opdrachtgevers als politiek zich daaraan committeren.
2. Beloon duurzaamheid in een realistisch tijdpad
De verduurzamingstransitie is kostenintensief en vraagt om investeringszekerheid bij bedrijven. Investeringsperspectief moet geboden worden door duurzaamheid in aanbestedingen realistisch uit te vragen, te belonen (dus geen gunning op laagste prijs) en zodanig voor te schrijven dat een transitie in gang wordt gezet in een tempo waarin ook het MKB de mogelijkheid heeft om hierop aan te sluiten. Verduurzaming vraagt ook om toepassing en handhaving van opdrachtgevers om een level playing field te garanderen. Hiermee wordt concreet gedoeld op het uitvragen en controleren van gecertificeerd materieel, waarin onze leden veel hebben geïnvesteerd. Het niet uitvragen en controleren op de toepassing van dit materieel zorgt voor oneerlijke concurrentie.
Oplossing: Zorg dat duurzaamheidseisen gehandhaafd worden en opgelegd worden door alle opdrachtgevers. Leg wettelijk vast dat de MKI-score voor een vast percentage meetelt bij aanbestedingen, hetgeen ook aansluit bij het advies van de Commissie Remkes.
3. Voldoende passende infrastructuur
Naast schoner materieel dient ook de aanleg van infrastructuur onderdeel te zijn van het overheidsbeleid. De benodigde infrastructuur dient voldoende aanwezig en geschikt te zijn voor de a-typische vloot in de waterbouw en de bijbehorende werkzaamheden.
Oplossing: Zorg voor een passende infrastructuur als onderdeel van het duurzaamheidsbeleid van de overheid (die geschikt is voor de a-typische vloot in de waterbouw).
4. Voldoende financiële middelen
Door de gevolgen van stikstof, PFAS en corona en de investeringen die zijn gedaan voor de certificering van materieel, zorgen voor beperkt investeringsvermogen bij bedrijven. Investeringen in de vernieuwing van materieel en personeel maken plaats voor noodzakelijke bezuinigingen. Bovendien zorgen veel duurzaamheidsmaatregelen voor extra lastendruk bij de bedrijven die via voldoende werk en waardering in aanbestedingen weer terug verdiend moeten worden. Daarnaast wordt er bij het formuleren van nationale doelstellingen nog onvoldoende rekening gehouden met het internationale speelveld, bijvoorbeeld het labelsysteem en EU-ETS.
Oplossing: Voorkom nationale lastenverzwaringen en maak daarover uitsluitend afspraken in Europees en daar waar mogelijk in internationaal erkend IMO-verband. Stem nationale verduurzamingsregelgeving af op internationale regelgeving. Indien de wens bestaat om sneller te verduurzamen, houd daarbij rekening met de lange levensduur van het materieel, de technische beperkingen en stel voldoende financiële middelen ter beschikking om dit te realiseren.