Reactie Vereniging van Waterbouwers op de rijksbegroting 2021

De Vereniging van Waterbouwers is positief gestemd over de maatregelen die door de regering zijn aangekondigd, zoals het Nationaal Groeifonds en het steunpakket voor corona waarin ook geïnvesteerd wordt in de natte infrastructuur in Nederland. De waterbouw ondervindt naast de coronacrisis problemen rondom PFAS en stikstof. Hierdoor ligt werk onnodig stil of wordt niet op de markt gebracht. Om een oplossing te vinden moeten markt en overheid met elkaar in gesprek en op zoek naar oplossingen. Neem de conclusies en de aanbevelingen van de Adviescommissie Stikstofproblematiek over.

De komende jaren ligt er een forse uitdaging om de doelstellingen voor waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en ruimtelijke adaptatie in 2050 te halen. Dat staat in het herijkte Deltaprogramma 2021. Het Deltaprogramma 2021 laat zien dat de koers die is ingezet de goede is, maar dat de uitvoering moet versnellen. Ook het Klimaatakkoord kent grote ambities om te komen tot een duurzame samenleving. De Vereniging van Waterbouwers dringt er dan ook bij het kabinet op aan om hier meer uniformiteit in aan te brengen en in samenwerking met de markt een realistisch transitiepad op te stellen. Deze randvoorwaarde is essentieel voor de waterbouw om een concrete bijdrage te kunnen leveren aan de beoogde vergroeningstransitie.

Naast investeren in aanleg en deugdelijk beheer en onderhoud roept de Vereniging van Waterbouwers ook op om ook te investeren in kennis en deskundig personeel bij Rijkswaterstaat. Er is extra personeel nodig om de waterbouwkundige werken aan te besteden en in de uitvoering te begeleiden.

Nationaal Groeifonds
Er wordt de komende 5 jaar 20 miljard euro gestoken in een Nationaal Groeifonds voor investeringen die bijdragen aan economische groei, waaronder infrastructuur valt. Dit zou een welkome aanvulling kunnen zijn om alle voorstellen vanuit de Taskforce Infra te realiseren, want daarvoor is het huidige budget ontoereikend. Daarnaast kan een flink deel van dit budget ook worden aangewend om een definitieve oplossing voor de stikstofproblematiek te realiseren op de middellange termijn, hetgeen ervoor kan zorgen dat heel veel sectoren weer aan de slag kunnen. De Vereniging van Waterbouwers werkt aan een voorstel dat bijdraagt aan een oplossingsrichting.

Infrastructuur
Er wordt de komende jaren 1,9 miljard euro voor het onderhouden en vervangen van de Rijksinfrastructuur (wegen, spoor, vaarwegen en dijken) gereserveerd, naast de al eerder aangekondigde 265 miljoen euro extra voor het onderhoud van bruggen, tunnels en sluizen. Kanttekening hierbij is dat 1,4 miljard euro bestemd is voor het spoor, waardoor een beperkt deel overblijft voor vaarwegen en dijken. Daarnaast heeft de Algemene Rekenkamer de afgelopen jaren geconstateerd dat een groot deel van het onderhoudsbudget niet is uitgegeven. Ook hier ligt dus nog potentieel.

Stikstof problematiek
Er wordt de komende 10 jaar 100 miljoen euro per jaar beschikbaar gesteld om een (eventuele) drempelwaarde voor de bouw in te voeren voor de emissie van stikstof. Het wetsvoorstel dat dit zou moeten regelen, zou nog per 1 januari in moeten gaan en wordt dus binnenkort naar de Kamer gestuurd. Uiteraard roept de Vereniging van Waterbouwers op om ook waterbouwactiviteiten onder deze drempelwaarde te laten vallen, zodat in ieder geval projecten waarbij sprake is van een beperkte uitstoot zijn uitgezonderd van de opgelegde beperkingen.

Vaarwegen
Voor 2021 wordt er 300 miljoen euro meer geïnvesteerd in vaarwegen dan in het afgelopen jaar, te weten 1,3 miljard euro t.o.v. 1 miljard euro in 2020. Hierbij wordt benadrukt dat dit investeringen zijn voor de instandhouding van de huidige infrastructuur, dus geen nieuwe of extra investeringen.

Duurzaamheid
Er wordt 7,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor circulaire maatregelen in de GWW-sector. De precieze invulling hiervan is nog onduidelijk, maar helder is dat circulariteit en duurzaamheid een prominente rol gaan spelen en dat daar langzamerhand meer financiële middelen voor ter beschikking worden gesteld. Eerder deze maand berichten we u al over de subsidieregeling verduurzaming binnenvaart, waar op aandringen door de inspanningen van de Vereniging van Waterbouwers ook drijvende werktuigen onder vallen. Overigens valt op dat in de begroting voor dit jaar 5,4 miljoen euro gereserveerd is en er de komende jaren geen additionele middelen zijn opgenomen naast de reeds bekende reservering van 79 miljoen euro voor retrofit katalysatoren in het kader van de stikstofmaatregelen. Hiermee wordt dus een eerste stap in de goede richting gezet. We zijn er echter van overtuigd dat er in de komende jaren nog aanzienlijk meer financiële middelen ter beschikking moeten worden gesteld om de duurzaamheids- en circulariteitsambities van dit kabinet te realiseren.

NOW-regeling
De NOW-regeling wordt vanaf 1 Oktober met 3 x 3 maanden verlengd, maar wel onder strengere voorwaarden. Dit vormde een punt van discussie in de algemene politieke beschouwingen waarbij diverse partijen ervoor pleitten dat deze striktere voorwaarden niet zo snel gehanteerd mogen worden, omdat voor veel sectoren, waaronder de bouw, de zwaarste klappen nog moeten komen. Ook voor de waterbouw is door het laat cyclische karakter de verwachting dat in de loop van de/het komend(e) maanden/jaar de effecten van de coronacrisis pas echt duidelijk worden. Dit zou er toe kunnen leiden dat bedrijven uit onze sector ook een beroep moeten doen op deze NOW-regeling. Een minder snelle afbouw van de NOW-regeling is dan noodzakelijk om ook voor de waterbouwers nog van toepassing te kunnen zijn.